សម្ដេ​​ចហ៊ុន ​សែ​​ន៖ដោះស្រា​យ​វិវា​ទ​នៅក្រៅប្រព័ន្ធតុ​លា​ការ​​ជា​ការ​សម្រុះសម្រួលគ្នាតា​ម​រយៈ​ឈ្នះ​-ឈ្នះ

 សម្តេចហ៊ុន សែននាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជាបាន​ស្នើឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធត្រូវខិតខំដោះស្រាយវិវាទនៅក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការព្រោះថាការដោះស្រាយ​ដោយការសម្រុះសម្រួលគ្នាតាមរយៈឈ្នះ-ឈ្នះ ដូចគ្នាប្រសើរជាងការឡើងតុលាការ។

ការ​ស្នើ​របស់សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្រ្ដីបែបនេះក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវ​ការនូវ​អគារថ្មីនៃបណ្ឌិត្យសភាភូមិន្ទយុត្តិធម៌កម្ពុជានិងពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រជូនដល់សិស្សចៅក្រម សិស្សក្រឡាបញ្ជី សិស្សអាជ្ញាសាលា និងសិស្សសារការី ដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សានៅ​បណ្ឌិត្យសភាភូមិន្ទយុត្តិធម៌កម្ពុជា នាព្រឹកថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ ស្ថិតក្នុងខណ្ឌ​ជ្រោយចង្វារ រាជធានីភ្នំពេញ។សម្តេចហ៊ុន សែនបានមានប្រសាសន៍ថា ការដោះស្រាយវិវាទនៅខាង​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធតុលាការគឺជាផ្នែកមួយនៃការដោះស្រាយដោយការយោគយល់គ្នា​តាមនយោបាយ​ឈ្នះ-ឈ្នះ ពីព្រោះថាបើចូលដល់ដៃតុលាការគឺតុលាការមិនដែលកាត់ឱ្យស្នើគ្នានោះទេ តែងតែ​មាន​អ្នកឈ្នះនិងអ្នកចាញ់។សម្តេចបានថ្លែងថាការកាត់ឱ្យឈ្នះ ឬចាញ់នេះមិនអាច​បន្ទោស​តុលាការបានទេព្រោះអ្នកឈ្នះថាតុលាការយុត្តិធម៌ ចំណែកអ្នកចាញ់ថាអយុត្តិធម៌។បើសិនអ្នកឈ្នះនៅសាលាដំបូង ដល់ចាញ់នៅសាលាឧទហរណ៍អ្នកឈ្នះទៅចាញ់វិញអីចឹង​អ្នកនោះស្រែកថាអយុត្តិធម៌ តែដល់ឡើងដល់តុលាការកំពូល​អ្នកធ្លាប់ឈ្នះនៅសាលា​ដំបូងស្រែកថាយុត្តិធម៌នៅសាលាដំបូង និងសាលាកំពូល។សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្រ្ដីបានថ្លែងបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការសម្របសម្រួលគ្នានៅក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការដោយមានការចូលរួមពីផ្នែកយុត្តិធម៌និងមេធាវីដែលមិន​យក​ប្រាក់កម្រៃ ហើយពីអាជ្ញាធរដែនដីគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់និងស្ថាប័នដែលមានការពាក់​ព័ន្ធធ្វើ​ការសម្របសម្រួលគ្នាទៅ។នេះជាពិធីសាស្ត្រដោះស្រាយបញ្ហានៅក្នុងសង្គមរបស់យើងហើយចៀសវាងបាននូវបញ្ហាប្រឈមនានាដែលវានឹងកើត»។សម្តេចក៏បានលើកឡើងថារូបមន្តដោះស្រាយវិវាទនៅក្នុងប្រទេសប្រើវិធីសាស្ត្រ ធ្វើការសម្របសម្រួលវិវាទគឺជារឿងល្អ។រឿងភាគច្រើនគឺវិវាទដីធ្លី ហើយរឿងដែលឈឺក្បា​លគឺកើតឡើងរវាងគ្រួសារនិងគ្រួសារ។សម្ដេចហ៊ុន សែនបានអះអាងថាការជំរុញ​ឱ្យសម្របសម្រួលវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ ទំនងជាមេធាវីដែលរកប្រាក់កម្រៃមិនសប្បាយ​ចិត្តនោះទេ ព្រោះមេធាវីត្រូវការឱ្យមានបណ្ដឹងច្រើនដើម្បីការពារក្ដី ហើយទទួលបានកម្រៃ​សេវានៃការការពារ។ប៉ុន្ដែសម្ដេចបញ្ជាក់ថា ការសម្របសម្រួលក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការខ្លះ ក៏អាចមានមេធាវីចូលរួមដែរ។ សម្តេចបានបន្ថែមថា៖«ក្នុងករណីក្តីណាមួយកើតឡើងអ្វីដែលសំខាន់តែ​គុណ​ធម៌ធ្វើម៉េចកាត់ក្តីមិនលម្អៀង ហើយស្រាវជ្រាវឱ្យបានហ្មត់ចត់ កុំឱ្យមានពាក្យថាឱ្យតែអ្នក​មានគឺឈ្នះក្តីទាំងអស់គឺកុំឱ្យមានពា្យនេះទីកើតឡើង។ប៉ុន្តែ អ្នកណាក៏ដោយអ្នក​មានក៏ដោយ​ក្រក៏ដោយត្រូវបានទទួលយុត្តិធម៌ដូចគ្នា។​ អ្នកខ្លះឱ្យតែឃើញអ្នកមានគឺដឹងតែអ្នកមាន​ខុស​តែម្ដង ហើយអ្នកខ្លះក៏គិតថាឱ្យតែអ្នកក្រគឺត្រូវទាំងអស់ តែមិនបែបនេះទេ»៕AKP